Poradnia logopedyczna
Serdecznie zapraszamy do Poradni Logopedycznej, w której Pacjentów (ubezpieczonych w NFZ) przyjmuje:
mgr Jolanta Żbikowska – specjalista neurologopeda (terapia logopedyczna osób dorosłych i dzieci) / gabinet nr 4 parter
czwartki (11:00-15:30 – wizyty w Domu Pomocy Społecznej)
piątki (11:30-16:30)
Uwagi:
Rejestracja:
Osobiście w Rejestracji Przychodni lub telefonicznie pod numerem 52 361 49 10
Od poniedziałku do piątku w godzinach 7:00 – 18:00
Podstawą zarejestrowania do poradni specjalistycznej jest posiadanie skierowania od lekarza (także przy rejestracji telefonicznej należy mieć skierowanie ze sobą).
ZAKRES ŚWIADCZEŃ W PORADNI LOGOPEDYCZNEJ :
- Profilaktyka zaburzeń mowy– ćwiczenia, gry i zabawy stymulujące rozwój mowy dziecka (zapobieganie powstawaniu wad wymowy)
- Diagnoza i terapia wad wymowy u dzieci
Najczęściej występującym zaburzeniem mowy u małych Pacjentów jest dyslalia (zaburzenia wymowy jednego, kilku bądź wielu dźwięków przejawiające się ich deformowaniem, zastępowaniem lub opuszczaniem, co powoduje, że w efekcie powstają brzmienia odbiegające od ogólnie przyjętej normy fonetycznej).
RODZAJE DYSLALII:
– sygmatyzm (seplenienie) – nieprawidłowa realizacja głosek dentalizowanych, które w zależności od miejsca artykulacji dzielimy na trzy grupy: głoski syczące (S, Z, C, DZ), szumiące (SZ, Ż, CZ, DŻ) i ciszące (Ś, Ź, Ć, DŹ)
– rotacyzm (reranie) – nieprawidłowa wymowa głoski R
– kappacyzm – zaburzona wymowa głosek: K, K’
– gammacyzm – zaburzona wymowa głosek: G, G’
– lambdacyzm – nieprawidłowa realizacja głoski L
– betacyzm – nieprawidłowa artykulacja głoski B i/lub P
– mowa bezdźwięczna – brak realizacji spółgłosek dźwięcznych i zastępowanie ich odpowiednikami bezdźwięcznymi (np: B-P /balon-palon/, D-T /daj-taj/)
– rynolalia (nosowanie) – głoski nosowe (M, M’, N, N’, Ą, Ę) wymawiane są jak głoski ustne i odwrotnie – ustne z poszumem nosowym
– dyslalia całkowita (bełkot) – nieprawidłowa artykulacja kilku, a nawet kilkunastu głosek co powoduje, że mowa staje się niezrozumiała
Przykładowe formy wadliwej realizacji głosek: deformacja (np: seplenienie międzyzębowe – w trakcie mówienia język wychodzi poza zęby), substytucja (np: zamiana SZ-S /szafa-safa/, R-L /rower-lowel/, K-T /kot-tot/), elizja (opuszczanie głosek, np: ryba-yba)
3. Terapia opóźnionego rozwoju mowy oraz dysleksji (specyficzne trudności w czytaniu i pisaniu, które rozpoznaje się u dzieci o prawidłowym rozwoju umysłowym)
4. Terapia zaburzeń mowy i komunikacji u osób dorosłych
Do głównych zaburzeń mowy i komunikacji należą:
– AFAZJA – częściowa lub całkowita utrata zdolności mówienie i/lub rozumienia mowy u człowieka, który już uprzednio opanował te czynności, wywołana w następstwie organicznego uszkodzenia Ośrodkowego Układu Nerwowego (przyczyny afazji: udar mózgu, zapalenie mózgu, urazy czaszkowo- mózgowe, guzy mózgu)
Rodzaje afazji:
* afazja motoryczna (ruchowa, nadawcza) – prawie całkowity brak zdolności do mówienia przy zachowanej zdolności do rozumienia mowy
* afazja czuciowa (sensoryczna, odbiorcza) – trudności w rozumieniu mowy przy zachowanej zdolności do mówienia
* afazja amnestyczna – wybiórcze zaburzenia nazywania przedmiotów
* afazja całkowita – utrata zdolności mówienia i rozumienia wypowiedzi słownych
– DYZARTRIA – zniekształcenie dźwięków mowy lub niemożność ich wytwarzania w wyniku uszkodzenia ośrodków i dróg unerwiających narządy mowne (artykulacyjne, fonacyjne, oddechowe).
5. Terapia Pacjentów po laryngektomii, czyli częściowym lub całkowitym wycięciu krtani.
6. Terapia Pacjentów słabosłyszących i implantowanych.
PRZYCZYNY WAD WYMOWY
- Zmiany anatomiczne aparatu artykulacyjnego: nieprawidłowa budowa języka, podniebienia, wady zgryzu, anomalie zębowe, przerost trzeciego migdałka, polipy, skrzywienie przegrody nosowej, przerost śluzówki nosa.
- Nieprawidłowe funkcjonowanie narządów artykulacyjnych: brak pionizacji języka, niska sprawność języka, warg, żuchwy.
- Nieprawidłowa budowa i funkcjonowanie narządu słuchu: niedosłuch, wybiórcze upośledzenie słuchu, zaburzenia słuchu fonematycznego.
- Nieprawidłowe funkcjonowanie Ośrodkowego Układu Nerwowego: zaburzenia analizy i syntezy słuchowej, zaburzenia słuchu mownego i kinestezji artykulacyjnej.
- Czynniki psychiczne: brak zainteresowania mową innych, odczuwanie własnej artykulacji jako czynności męczącej i sprawiającej trudność.
- Czynniki społeczne: ujemne wpływy środowiska w postaci złych wzorców językowych, nieprawidłowych postaw, niewłaściwej atmosfery i stylu wychowawczego.
- Opóźniony rozwój psychomotoryczny i emocjonalny dziecka.
PRZEPROWADZENIE BADANIA LOGOPEDYCZNEGO
- Wywiad z rodzicem (przebieg ciąży i porodu, ilość punktów w skali Apgar, przebyte choroby i rozwój psychomotoryczny dziecka).
- Badanie budowy narządów mowy i ich sprawności (warg, języka, żuchwy, podniebienia).
- Sprawdzanie wymowy głosek w izolacji, sylabach, wyrazach i zdaniach.
- Sprawdzanie słuchu fonematycznego.
- Nazywanie przez dziecko uogólnień, czynności i kolorów.
- Orientacja w przestrzeni i schemacie własnego ciała.
- Układanie przez dziecko historyjki obrazkowej.
- Sprawdzanie mowy spontanicznej (rozmowa z dzieckiem).
- Postawienie diagnozy.
ETAPY PRACY TERAPEUTYCZNEJ
- Etap przygotowawczy – ćwiczenia przygotowujące do właściwej pracy logopedycznej: – ćwiczenia usprawniające narządy artykulacyjne (język, wargi)
– ćwiczenia oddechowe
– ćwiczenia rytmizujące
– ćwiczenia słuchowe
- Etap właściwej pracy logopedycznej – wywołanie w izolacji prawidłowej artykulacji zaburzonej głoski
- Etap utrwalania wywołanego dźwięku w mowie kontrolowanej – polega na utrwalaniu prawidłowej artykulacji głoski w izolacji, sylabach i wyrazach, we wszystkich możliwych pozycjach (nagłos, śródgłos, wygłos) i sąsiedztwach fonetycznych. Na tym etapie wykorzystuje się także zdania i krótkie teksty.
- Etap automatyzacji wywoływanego dźwięku – realizowanie dźwięku w mowie spontanicznej. Jest to etap wypracowania autokontroli i autokorekcji.
PORADY LOGOPEDYCZNE DLA RODZICÓW
- Pamiętaj! Twój głos jest dla dziecka najważniejszy, jest dla Niego wzorem do naśladowania.
- Buduj pozytywne więzi w rodzinie.
- Jak najwcześniej staraj się rozbudzić zainteresowania dziecka różnymi odgłosami.
- Prowadź dialog z dzieckiem od poczęcia.
- Wrażliwie reaguj na potrzeby fizyczne i psychiczne dziecka i zaspokajaj je.
- Pamiętaj o tym, że rozumienie mowy poprzedza samo mówienie i jest punktem wyjścia do nauki mowy, stąd konieczność nieustannego i wielokrotnego powtarzania słów, zwrotów, zdań.
- Nie mów nigdy do dziecka niepoprawnie pod względem gramatycznym, staraj się unikać zdrobnień i neologizmów.
- Nie sygnalizuj zniecierpliwienia w oczekiwaniu na sukcesy w rozwoju mowy dziecka.
- Nie zapomnij o częstym okazywaniu swojemu dziecku zadowolenia i akceptacji.
- Rozwijaj słownictwo dziecka i umiejętność budowy zdań.
- Wykorzystuj naturalne sytuacje codzienne do podejmowania z dzieckiem czynności komunikacyjnych.
- Odpowiadaj na zadawane przez dziecko pytania.
- W przypadku stwierdzenia u dziecka zaburzeń rozwoju mowy podejmij współpracę ze specjalistami – logopedą, psychologiem.
- Pamiętaj, że terapia logopedyczna nie polega tylko na prowadzeniu ćwiczeń w gabinecie lecz muszą je utrwalać rodzice w ciągu całego dnia – najlepiej w formie zabawy.
Powodzenie każdej terapii logopedycznej zależy przede wszystkim od indywidualnych umiejętności dziecka oraz jego systematycznych ćwiczeń w domu.
ROZWÓJ MOWY DZIECKA
1 miesiąc życia – dziecko z otoczeniem komunikuje się za pomocą krzyku
2-3 miesiąc życia – niemowlę zaczyna wydawać przypadkowe dźwięki – głużenie
6 miesiąc życia – gaworzenie (powtarzanie usłyszanych dźwięków)
1-2 rok życia– pojawiają się pierwsze wyrazy: mama, tata, baba, dziecko wymawia samogłoski ustne: a, o, u, i, y, e oraz spółgłoski: p, p’, b, b’, m, m’, d, t, n
2-3 rok życia – pojawiają się proste zdania, dziecko wymawia samogłoski nosowe: ę, ą oraz spółgłoski: w, w’, f, f’, ś, ź, ć, dź, ń, l, l’, k, g, k’ g’, ch, ch’, j, ł, s, z, c, dz; szybko zwiększa się liczba wypowiadanych słów
4-5 rok życia – pojawia się głoska r, czasem głoski: sz, ż, cz, dż (mogą być jeszcze wymawiane jak s, z, c, dz)
5-6 rok życia– utrwalane są głoski: sz, ż, cz, dż oraz r, dziecko prawidłowo wymawia wszystkie głoski, umie określić kierunek i położenie przedmiotu (przód, tył, obok, za, pod, pomiędzy, wewnątrz), dziecko samo odnajduje wyrazy zaczynające się na określoną głoskę
7 rok życia – dziecko powinno mieć już opanowaną prawidłową technikę mówienia
Każde dziecko rozwija się w swoim indywidualnym tempie. Dotyczy to także mowy. Opóźnienia w pojawianiu się poszczególnych głosek nie powinny przekraczać jednak 6 miesięcy.
Jeżeli podejrzewasz u swojego dziecka nieprawidłowości w rozwoju mowy, niezwłocznie zgłoś się do poradni logopedycznej.
Im wcześniej dziecko rozpocznie terapię logopedyczną, tym większe jest prawdopodobieństwo, że w krótkim czasie zakończy się ona powodzeniem.
„Należy do dobrego wychowania dzieci, ażeby dobrze wykształcić narzędzie mowy,
ażeby dzieci nauczać każde słowo doskonale, wyraźnie i czysto wymawiać.
I to będzie pierwsza nauka, którą dzieci powinny odebrać od matki, ojca i wychowawców”.
(J. ŚNIADECKI)