Gorączka
Gorączka u dzieci
Prawidłowa temperatura ciała u dzieci wynosi 36,7 – 37 stopni C. W ciągu dnia występują niewielkie jej wahania, najniższa jest w godzinach porannych, a najwyższa w godzinach popołudniowych. U noworodków, niemowląt i małych dzieci temperaturę ciała mierzy się najczęściej w odbytnicy, dobrze natłuszczonym termometrem, na głębokości 1-2 cm.Od uzyskanego wyniku odejmujemy około 0,5 stopnia, gdyż o tyle temperatura w odbytnicy jest wyższa od temperatury skóry. Starszym dzieciom temperaturę ciała mierzymy pod pachą, pamiętając, że u dzieci ruchliwych po 15 – 20 min. odpoczynku. Obecnie uważa się , że najlepszy pomiar uzyskuje się w uchu.
Niewielka gorączka sama w sobie nie jest groźna dla chorego, ale wysoka zwiększa wydatek energetyczny dziecka, sprzyja odwodnieniu, a u niemowląt i małych dzieci [ 6 mc.- 5 lat] może wywołać drgawki gorączkowe z powodu niedojrzałości układu nerwowego.
Najczęstszą przyczyną ostrej gorączki u dzieci jest infekcja wirusowa, rzadziej bakteryjna. Wtedy zazwyczaj towarzyszą gorączce objawy ze strony dróg oddechowych, na przykład kaszel, katar, ból gardła. Inne przyczyny to choroby ośrodkowego układu nerwowego, zakażenia układu moczowego,zakażenia jelit, choroby nowotworowe. .choroby autoimmunologiczne..a także gorączka,często wysoka może być następstwem urazu czaszki i porażenia słonecznego.U niemowląt i małych dzieci krótkotrwała gorączka może być związana z przegrzaniem lub odwodnieniem a u starszych – z silnymi emocjami lub intensywnym wysiłkiem fizycznym..
Temperatura ciała w granicach 37 – 38 stopni nazywana jest stanem podgorączkowym, który wystąpić może w łagodnych infekcjach wirusowych, przy wyrzynaniu się zębów, w przewlekłych zaparciach, po szczepieniu ale także w przewlewkłych zakażeniach, np. w zapaleniu zatok czy zakażeniu dróg moczowych.
Istnieją również sytuacje,w których temperatura ciała wynosi poniżej 36 stopni.,np. często w okresie rekonwalescencji po ostrych chorobach gorączkowych i po obfitych potach.
Leczenie gorączki może być mniej lub bardziej intensywne w zależności od jej wysokości, samopoczucia i wieku dziecka. Na ogół nie ma potrzeby podawania leków przeciwgorączkowych
w tzw. przeziębieniach z towarzyszącym stanem podgorączkowym .Najbezpieczniejszym lekiem obniżającym gorączkę jest paracetamol (Apap, Calpol, Eferalgan, Tazamol, Panadol), który stosujemy wg. ulotki dołączonej do opakowania leku ( 10 – 15 mg/kg ). Jednorazową dawkę możemy powtarzać co 4-6 godzin. Do 12 lat można podać maksymalnie 2g leku na dobę. Od dwunastego roku życia, tak jak i dorosłym, stosujemy od pół do całej tabletki (500mg) na dawkę co 4-6 godzin, nie przekraczając 4g leku na dobę. Po podaniu doustnym maksymalne stężenie leku w organiźmie wystąpi między 30 a 90 minutą. W razie wymiotów towarzyszących gorączce wskazane jest podanie ww. leku w postaci doodbytniczego czopka.
Innym lekiem służącym do zwalczania gorączki jest Ibuprofen (Ibum, Ibuprom, Nurofen). Oprócz działania przeciwgorączkowego i przeciwbólowego, lek ten ma również działanie przeciwzapalne. Podaje się go od 3 miesiąca życia, zgodnie z dołączoną ulotką. Jednorazową dawkę ( 5 – 10 mg/kg ) możemy powtarzać co 6 -8 godzin.Nie możemy przekroczyć dawki 40 mg/ kg ciężaru ciała na dobę i nie jest wskazane stosowanie leku dłużej niż 3 dni u dziecka bez konsultacji lekarza. Maksymalne stężenie leku w organiżmie wystąpi po 1 godzinie po podaniu zawiesiny a po 1 -2 godzinach po podaniu tabletki.
Postępowanie uzupełniające w zwalczaniu wysokiej gorączki to : częste, obfite pojenie chłodnymi płynami oraz metody fizyczne ,które dziecko niestety nie zawsze dobrze znosi :kąpiel ochładzająca [temperatura wody o 1 stopień niższa niż aktualna temperatura ciała ], przecieranie ciała gąbką zmoczoną w letniej wodzie, owinięcie dziecka w mokry ręcznik, zimne okłady na czoło , pachy i pachwiny.Należy pamiętać,że zabiegi ochładzające powinny być poprzedzone podaniem paracetamolu około 30 min. przed ich wykonaniem.
Uwagi :
W okresie noworodkowym i wczesnego niemowlęctwa nawet ciężkie zakażenia mogą wystąpić bez gorączki!
W czasie karmienia piersią możemy zastosować u gorączkującej matki paracetamol.